ပှၤတဂၤလၢ်လၢ် ဒီးကယဲၢ်ပှၤကိးဂၤ
အဲလ်စၣ်ဘၣ်ဒိၣ်အထံကီၢ် မၤလၤကပီၤကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး ခီဖျိတၢ်ဂီၤစိးပျၤလၢ ၀့ၢ်ခိၣ် အသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤႉ ဖဲလၢလၢၢ်ထူၣ်အံၤ မ့ၢ်အိၣ်လၢတၢ်ပနီၣ်လၢ အပၢဆှၢနဲၣ်သိလ့ၣ် အက၀ီၤလၢသိလ့ၣ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်အါမး ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်ဂီၤစိးပျၤသးအံၤ‚ အထီဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးလၢ ကထံၣ်န့ၢ်အီၤသ့၀ဲညီညီဒီး တၢ်အံၤဘၣ်တၢ်ယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ် ဒီဘ့ၣ် ယွၤလၢအအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်လၢ တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်ယူးယီၣ်ပးကဲတၢ်လၢ အ၀ဲအလီၢ်လၤလၢအလဲၤတလၢကွံာ် န့ဆၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
လၢၢ်ထူၣ်အမံၤအံၤ မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ‚ တၢ်လၢလံာ်စီဆှံစံးဘၣ်တဲဘၣ်တၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးလၢ အဖျါဖဲန့ၣ်လီၤ (၁ ယိၤ ၄း၁၄) ႉ အ၀ဲမ့ၢ်ကစၢ်တဂၤလၢအဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဆူ ပှၤကိးဂၤန့ၣ်လီၤႉ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး ခီဂာ်ကွံာ် လုၢ်လၢ်ထူသနူ တၢ်ဒူၣ်တၢ်ဆၢတဖၣ် ဒီးတူၢ်လိာ်ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်လၢအသးအိၣ်သ့ၣ်ညါအီၤနီၢ်နီၢ်လၢ တၢ်တလိၣ်လၢသးအနံၣ်အလါ‚ တၢ်ကူၣ်သ့‚ ကလုာ်‚ တၢ်ဒဲးဘးလၢ ခါလၢ အပူၤကွံာ် မ့တမ့ၢ်လီၢ်လၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ
ပှၤတၢ်မၢဖိ လဲၤဆူတၢ်လီၢ်လၢပျၢၤတဖၣ် ဒီးတဲဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအသးသမူ‚ အတၢ်သံဒီးတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ အဂ့ၢ်လီၤႉ အ၀ဲနီၤဟ့ၣ်တၢ်သးခုကစီၣ်အံၤ ဃုာ်ဒီးပှၤဒိၣ်စိဒိၣ်ကမီၤလၢထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် ဒီးတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ်‚ သုးဖိတဖၣ်‚ ပှၤယူဒၤဖိ ပှၤတခီဘီမုၢ်‚ ပိာ်ခွါ‚ ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ…
တၢ်သိၣ်လိလၢအဟဲလၢ ဆီကဆီတဖၣ်
မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဆီကဆီတဖုအံၤ တၢ်ကိးအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်ဧါႉ တၢ်အံၤဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ တဒိဘိတဘိန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်မနုၤလၢယဘၣ်ကွဲးတၢ်ဂ့ၢ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီးဆီကဆီန့ၣ်လဲၣ်ႉ မ့ၢ်လၢနွံကတၢၢ်တနွံ ယက့ၤကဒါက့ၤဆူ ကစၢၢ်ခီၣ်ထံး ဟံၣ်ဆံးဆံးဖိအဃိန့ၣ်လီၤႉတနံၤစုာ်စုာ်‚ ယကမၢကမၣ်ဘၣ်လၢ ဆီကဆီတဖုဟဲဟးထီၣ်လၢပဟံၣ်မဲာ်ညါန့ၣ် လီၤႉ
ယတကွၢ်ထံကွၢ်ဆးဆီကဆီ လၢခါလၢအပူၤကွံာ်နီတစုဘၣ်ႉ အ၀ဲသ့ၣ် ၀ာ်တၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်ဒီး အခီၣ်မ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ ၀ံၤအ၀ဲသ့ၣ်ကွၢ်ဃုတၢ်ဒီး ဖျးလီၤဟီၣ်ခိၣ် လၢအနိးန့ၣ်လီၤႉ ယတယာ်လၢကမ့ၢ်အီၣ် တၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်လီၤ (မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤမ့ၢ် ယတၢ်သမံသမိးအဆိကတၢၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးဆီကဆီအဃိ‚ တမ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ် မျးကယၤ ၁၀၀ န့ၣ်ဘၣ်) ႉ တၢ်ဒံးဒူးတၢ်လၢအတလီၤသးစဲလၢ တၢ်လီၢ်အ၀ဲန့ၣ်‚ တဖျါလီၤဂာ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်အဟၢဖၢကပှဲၤဒီးတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ ဆီကဆီ လၢအအိၣ်လၢ အဘ့ၣ်အဆံဘျဲၣ်က၀ီၤတၢ်လီၢ်အံၤဒီးဖျါသးခုန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲယကွၢ်ဆီကဆီတဖၣ်လၢ အီၣ်တၢ်အဟၢဖၢပှဲၤကတီၢ်‚ တၢ်အံၤ ဟဲစိာ်န့ၢ် ယၤလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ် ဖဲလံာ်မးသဲ ၆း၂၆ အပူၤ‚ ‘‘ကွၢ်ထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိလၢတၢ်ဖးဖီန့ၣ်တက့ၢ်ႉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤတဖှံတၢ်ဘၣ်ႉ တကူးဘၣ်တၢ်ဘၣ်ႉ တဂၢ်ဖှိၣ်တၢ်လၢ သိၣ်ပူၤဖီပူၤဘၣ်ႉ ဒီးသုပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် န့ၣ်လုၢ်အိၣ်လုၢ်အီလီၤႉ သု၀ဲဒၣ်အံၤ သုဂ့ၤန့ၢ်အီၤဒိၣ်ဒၣ်တၢ်တက့ၢ် တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ’’ႉ…
တၢ်လီၢ် (ထဲအံၤထဲနုၤ) လၢယဂီၢ်
အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိလၢသုးတကပၤ‚ ဒီးအသးအနံၣ်အလါပှၢ်လံ ဒီးကတိၤတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤဒီး ရၠာစးၢရၠာစးၢစၢၢ်စၢၢ်လီၤႉ ဘၣ်တနံၤအတံၤသကိးလၢ အသးအိၣ် ဘၣ်အီၤတဂၤ‚ ဟဲဆူအအိၣ်လၢ ကသမံသမိးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီးအ၀ဲ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ဆိကမိၣ်ဆံးတၢ်အပူၤ‚ သးပှၢ်အံၤစံးဆၢခ@သဒံးလၢ‚ ‘ကစၢ်ယွၤတအိၣ်ဒီးတၢ်လီၢ်‚ လၢ ပှၤဒ်သိးယၤအံၤအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်’ န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် ကမ့ၢ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်အပတီၢ်တနီၤလၢ ပှၤလၢအကိၤတဂၤ‚ ဘၣ်ဆၣ် အ၀ဲအတၢ်ကတိၤတဖၣ်တမ့ၢ်တၢ်လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်ဘၣ်ႉ ယွၤတ့လီၤ တၢ်လီၢ်လီၤလီၤဆီဆီ လၢပှၤလၢအသူၣ်ကိၤသးကိၤ‚ ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ကမၣ် ဒီး ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အကျါန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤဖျါ၀ဲဆှံဆှံလၢ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး အတၢ် စးထီၣ်သး တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤ‚ ဖဲအ၀ဲ မၤတၢ်ဃုထၢလၢ အလီၤကမၢကမၣ်တနီၤလၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်၀ံၤ န့ၣ်လီၤႉ အဆိကတၢၢ်‚ အ၀ဲဃုထၢထီၣ် ပှၤဖီၣ်ညၣ်လၢ ကၤလံၤလါတနီၤ‚ လၢအဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤလၢ ပှၤလၢအအိၣ်လၢယ့ှူၤ့ှှလ့ၣ်တဖၣ် ဒ် ‘ပှၤအပတီၢ်ဖုၣ်တဖၣ်အသိး’ န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲ ဃုထၢထီၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤဃ့သွဲတဂၤလၢ အမ့ၢ် စီၤမးသဲ‚ လၢအမၤတၢ်လၢ အဆီၣ်ဘံၣ်ဆီၣ်ဘၢ အပှၤကလုာ်ဒၣ်၀ဲ လၢတၢ်ဃ့တၢ်အသွဲန့ၣ်လီၤႉ…
သးလၢအအိးထီၣ်သးဒီးဟ့ၣ်ညီတၢ်
ဖဲဘံးကံၣ်အသိလ့ၣ် လီၤလံၤဟးဂီၤကွံာ်ဒီး ကျဲတအိၣ်နီတဘိလၢတၢ်ကဘှီဂ့ၤက့ၤအဂီၢ်န့ၣ်‚ အ၀ဲစးထီၣ် ပာ်ဖှိၣ်စ့တဆံးတက့ၢ် ဒ်သိးကပရၤသိလ့ၣ်အသီတဆိန့ၣ်လီၤႉ ခရၠာစးံးစ် လၢ အမ့ၢ် ပှၤဟဲပရၤအီၣ်တၢ်တလီၢ်လီၢ်လၢ တၢ်အီၣ်ကျးလၢ ဘံးကံၣ်ဆါတၢ်အလီၢ်‚ ဘၣ်တနံၤ နၢ်ဟူလၢ ဘံးကံၣ်ယၢၤထီၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်သိလ့ၣ်တဆိန့ၣ်လီၤႉ ခရၠာစးံးစ်တဲဖျါထီၣ်လၢ‚ ‘ဖဲ ယနၢ်ဟူ တၢ်အံၤ၀ံၤ‚ ယဆိကတီၢ် တၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်အံၤတန့ၢ်၀ဲလၢၤဘၣ်‚ ယကဘၣ် မၤတၢ်တမံၤမံၤလီၤ’ႉ လၢတၢ်အံၤအဃိ‚ အ၀ဲပရၤက့ၤအဖိခွါအသိလ့ၣ် လၢအစူးကါ တ့ၢ်လံ၀ဲ (အဖိခွါ ပာ်လီၤအသးလၢကဆါကွံာ် တၢ်အံၤ) ‚ မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ကသံၣ်ဖီၣ်အလွဲၢ်ဒီး ဟ့ၣ် သိလ့ၣ်အနီၣ်၀ံာ်ခံအံၤ ဆူဘံးကံၣ်န့ၣ်လီၤႉ ဘံးကံၣ် ဖုးသံပျီၢ်သံဘၣ်အသးလီၤႉ လၢတၢ် ကမၢကမၣ်ဒီး တၢ်စံးဘျုးအပူၤ‚ အ၀ဲစံးထီၣ်လၢ ‘မ့ၢ်မတၤ မၤတၢ်အံၤန့ၣ်လဲၣ်’လီၤႉ
လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်ကိးပှၤ ဒ်သိးပကမူဒီးစု လၢအသလၣ်ထီၣ်အသးလၢ ကဟ့ၣ်တၢ်လၢ တၢ်သဘ@ တသ့ဖဲအသ့ မၤပှဲၤတၢ်လိၣ်အဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပှၤလၢအလိၣ် တၢ်မၤစၢၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဒ်စီၤပီလူး စံးဘၣ် စီၤတံၤမသ့း ဒ်သိးတၢ်ကမၤပှၤလၢ အထူးတီၤ တဖၣ်လၢ…
ပိးလီတဖၣ်လၢတၢ်ဃူတၢ်ဖိး
ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် တၢ်ဒုးတၢတဘျီပိၢ်ဖးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်‚ အဲကလံး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်နၢ်လၢ ပှၤပးကဲအီၤအါတဂၤ လၢအမ့ၢ်‚ စၢၣ်အဲးဒ၀ဲးကရၠာစး့ ရၠာစးၤလီၤတၢ်ကစီၣ်လၢ‚ ‘မ့ၣ်အူဒၢတဖၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ယူရၠာစးပၤဒီတဘ့ၣ် ပတထံၣ်ဘၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဒွဲၣ်ထီၣ်ကဒီးလၢ ပသးသမူ အကတီၢ်အံၤန့ၣ်ဘၣ်’ႉ ကရၠာစး့အတၢ်ကတိၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအဘၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ လၢခံကတၢၢ် ဖဲ ‘တၢ်ဒုးလၢအဒုးကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးခဲလၢာ်ကတၢၢ်ကွံာ်န့ၣ် ပှၤအကကွဲၢ် ၂၀ ဘၣ်တၢ်မၤသံကွံာ် (ပှၤအကကွဲၢ် ၁၀ လၢအမ့ၢ် ပှၤကမျၢၢ်) ဒီးပှၤ ၂၁ ကကွဲၢ် န့ၣ် ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ်လီၤႉ
ဖဲတၢ်ဒ်သိးအံၤ မ့ၢ်တဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ပှဲၤသိးဒီးတၢ်ဒုးတၢတဘျီ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်အံၤ ဟဲအိၣ်ထီၣ်သးလၢ ပနီၢ်တဂၤအတၢ်အိၣ်မူအပူၤသ့၀ဲစ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤႉ လၢပဟံၣ်ပဃီလၢ ပတၢ်မၤ အလီၢ်‚ လၢပတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မ့တမ့ၢ် လၢပခိၣ်ပဃၢၤ‚ ဘၣ်တၢ်ဘိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်‚ လၢအဘၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ ကဟဲကဲထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအကျါတမံၤလၢ ကစၢ်ယွၤကိးပှၤလၢ ပကကဲထီၣ်ပှၤလၢအမၤဃူမၤဖိးတၢ်လၢ အလီၤဆီ လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚…